راههای تقویت املاء
اهمیت
نوشتن و نیاز به صحیح نوشتن در ایجاد ارتباط با دیگران بر کسی پوشیده
نیست. در همین ارتباط از ابتدای آموزش رسمی خواندن و نوشتن، به کودکانمان
میآموزیم که چگونه بنویسیم وچه اقداماتی در این باره انجام میدهیم تا
بتوانند آموختههای خود را در موقعیتهای مختلف به کار گیرند. مهمترین ماده
درسی که این وضعیت را بر عهده دارد، املای فارسی است.
املا
در لغت به معنی پر کردن، بر سر جمع گفتن، تقریر کردن مطلبی تا دیگری آن
را بنویسد، است. در زبان فارسی کلمهای معادل املا و دیکته نداریم، ولی
میتوانیم «از بر نویسی» یا «گفتار نویسی» را جایگزین کلمه املا یا دیکته
کنیم. منظور این است که شخص گفتههای دیگران را بدون دیدن آن کلمات
بنویسد
.
با توجه به این که درس املا بنای علمی در یادگیری سایر دروس است و توجه
به این مهم، یکی از ضروریات نظام آموزشی ماست و از طرفی روشهای متداول
املا نمیتواند راه گشای مشکلات آموزشی در این درس باشد،
لذا
در این مجموعه سعی شده است چندین روش متنوع و جالب برای املا و تصحیح
آن ارائه شود. تا از همین ابتدای سال تحصیلی با یاری اولیا و آموزگاران
در افزایش توانمندی دانشآموزان تلاش شود.
1) املا به صورت گروهی. به
این شکل که بچهها را به گروههای 5 یا 6 نفره تقسیم میکنیم و در هر
گروه، هر خط را یک نفر از گروه مینویسد و در انتها بازخورد گروهی
میدهیم و آن املا در پوشه کار گروهها قرار میگیرد.
2) هر گروه یک
متن املا با کمک تمام اعضای گروه خود مینویسد و ما املای همه گروهها
را جمعآوری کرده و میخوانیم و سپس یا بهترین متن دیکته را به کل
کلاس میگوییم و یا از هر گروه یک پاراگراف انتخاب کرده و دیکته تلفیقی
تهیه کرده و به کل کلاس، دیکته میگوییم. در این صورت متن دیکته را
بچهها انتخاب کردهاند.
3)
بچهها را گروهبندی میکنیم و سپس هر گروه متن دیکتهای را
مینویسد و برای گروه دیگر میخواند تا آن گروه بنویسند. دیکته گروه
به گروه نام دیگر این دیکته است.
4)
در روش دیگر، باز بچهها به گروههای 5 یا 6 نفره تقسیم میشوند.
10 کلمه مهم از درس انتخاب میکنیم و از بچهها در گروهها میخواهیم
که هر کدام جملهای را در ارتباط با درس بنویسند و از کلمات مهم
مورد نظر استفاده کنند و هر گروه جملات خود را کنار هم گذاشته و یک
متن کوتاه و زیبا بسازد.
5)
در مواقعی که شاگردی ضعیف است و در املا پیشرفت چندانی ندارد،
میتوان در هنگام دیکته دانشآموز ضعیف را کنار دانشآموز قوی نشاند
تا بعضی از لغات را که برایش مشکل است، با مشورت بنویسد. در نتیجه
دانشآموز ضعیف، هم آن لغت را به خوبی به ذهن میسپارد البته این روش نباید به طور
تکرار و همیشگی باشد.
6)
در هنگام تصحیح کردن املا، معلم صحیح لغات را نمینویسد و
دانشآموزان خودشان درست لغات را از کتاب پیدا میکنند و بعد ما به
آن املا بازخورد میدهیم. یعنی، ابتدا دور کلمات اشتباه خط میکشیم و
صحیح آن را بچهها مینویسند و ما به صحیح نوشتن آنها بازخورد
میدهیم.
7)
روش دیگر این است که معلم بهتر است متن دیکته را قبل از املا
برای بچهها بخواند، ولی بچهها چیزی ننویسند و تنها گوش دهند.
