آموزش تم 14ریاضی
تم 14 : همسایگان
- مفاهیم : وسط / کنار / بین ، اول تا دهم ، چپ / راست ، جلو / پشت ، جلو / عقب .
- مهارتهای مربوط به لوحه : کمک به همسایگان ، احوالپرسی از همسایگان، کمک خواستن از همسایگان.
- نگرشهای مربوط به لوحه :
1- زمانی که گروهی از مردم می خواهند چیزی را بسازند یا چیز جدیدی را امتحان کنند باید از پیش تعیین کنند که این چیز چه تأثیری ممکن است بر مردم بگذارد.
- تأثیرات شناختی لوحه :
1-تأثیر شخصیت بر سرنوشت
2-مهربانی به حیوانات
3-همکاری در کارها
تم شناختی : همسایه
در مورد آداب ارتباط با همسایگان و نکاتی را که برای راحتی آنان باید در نظر گرفت نکاتی را که می دانید به دانش آموزان تذکر دهید.
ارتباط لوحه با صفحات دیگر این بخش
1-در این تصویر چند کبوتر دیده می شود. برای آنها یک جمع و یک تفریق بنویس.
2-در این تصویر در هر جعبه چند لامپ رنگی دیده می شود. برای هر کدام یک جمع و یک تفریق بنویس.
3-روی هر شاخه چند برگ دیده می شود. برای هر کدام یک جمع و یک تفریق بنویس.
4-چند جوجه و مرغ در تصویر دیده می شود. برای آنها یک جمع و یک تفریق بنویس.
5-چند نفر در این تصویر دیده می شود ؟ برای آنها یک جمع و یک تفریق بنویس.
(صفحه ی 93 )
هدف : 1-آشنایی با نماد تفریق و توانایی در نوشتن یک عبارت تفریق
2-توانایی هایی تفریق با استفاده از انگشتان دست.
روش تدریس :
* به دانش آموزان 4 تا چینه بدهید و از آنها بخواهید که یک چینه را کم کنند. در انجام این فعالیت از واژه منها یا تفریق استفاده کنید تا دانش آموزان به این درک برسند که کم کردن همان منها کردن است. سپس تناظر با این عمل یک عبارت تفریق بیان کنید. همین کار را با عددهای دیگر نیز انجام دهید.
** به صفحه ی آغازین بخش برگردید و از دانش آموزان سوالاتی را درباره تفریق بپرسید بعنوان نمونه بپرسید اگر از چهار جوجه یک جوجه برود چند جوجه می ماند ؟ یا آلان چند نفر در تصویر می بینی اگر یکی از آنها برود چند نفر می ماند؟ هر بار یک عبارت تفریق بیان کنید.
*** ابتدا از دانش آموزان بخواهید عدد 4 را با انگشتان نشان دهند، سپس به آنها عدد یک را با انگشتان نشان دهید و از آنها بخواهید به این تعداد از انگشتان دست خود ببندند، سپس بخواهید همین فعالیت را دو نفری با یکدیگر انجام دهند. پس از اطمینان از درستی انجام کار از آنها بخواهید فعالیت کتاب را انجام دهند به این صورت که با یک دست یک عدد را نشان دهند و با دست دیگر فرمان کم کردن را صادر کنند ، تا حاصل تفریق به دست آید. از این بین نماد تفریق و نحوه ی نوشتن یک عبارت تفریق را توضیح دهید.
توصیه های آموزشی :
1 – تا قبل از این صفحـه دانش آموزان مفهـوم تفریـق را بـه صورتهای مختلف تمرین کرده اند، در اینجا نماد تفریق و نحوه ی نوشتن عبارت تفریق آموزش داده می شود.
2 – در این فعالیت یک دست عدد اول تفریق و دست دیگر عدد دوم یا تعدادی که باید کم شود را نشان می دهد. در صورتیکه دانش آموزان در انجام عمل شکل داشتند شما می توانید دست دوم را نشان دهید.
3 – خواندن عبارت تفریق را با دانش آموزان تمرین کنید.
4 – انتقال انگشتان به دست دیگر می تواند یکی یکی و یا در صورت کسب مهارت با بیشتر از یک انگشت انجام گیرد برای مثال می توان همزمان 2 انگشت یک دست را بست و از دست دیگر 2 انگشت را باز کرد.
(صفحه ی 94 )
اهداف : 1-توانایی نوشتن عبارت تفریق، با توجه به تصاویر.
2-درک مفهوم تفریق و تمرین نوشتن عبارت تفریق.
روش تدریس :
* از دانش آموزان بخواهید 4 تا دگمه روی میز بگذارند ، سپس 2 تا را از آن جدا کنند، حال چند تا دگمه مانده است ؟ برای آن یک تفریق بیان کنند از این دست فعالیت ها برای دانش آموزان انجام دهید تا مفهوم تفریق بار دیگر برای دانش آموزان تداعی شود.
** مانند پرسشهای فوق با توجه به تصویر مربوط به صفحه ی آغازین مسئله ایی طرح کنید تا دانش آموزان برای آن ها یک عبارت تفریق بیان کنند.
** فعالیت کتاب را انجام دهید. با توجه به تصویرها نوشتن عدد متناظر هر تصویر عبارت تفریق به دست می آید اما شما در مورد هر کدام مفهوم تفریق و کم شدن را تکرار و عبارت تفریق را بخوانید.
توصیه های آموزشی :
1 – سعی کنید مفاهیم جمع و تفریق را در موقعیتهای طبیعی و واقعی برای دانش آموزان تداعی کنید.
2 – در فعالیت مربوط به این تمرین توجه دانش آموز را به مفهوم تفریق جلب کنید بعنوان نمونه در تصویر دوم بگویید : ابتدا 6 فیل بودند ، 2 تا از این 6 فیل رفتند، حال چند تا فیل مانده اند ؟ سپس از دانش آموزان بخواهید با توجه به توضیح شما یک عبارت تفریق بنویسید.
3 – از دانش آموزان بخواهید در مورد یک عبارت تفریق یک داستان بسازند و سپس آن داستان را نقاشی کنند. با انجام چنین فعالیت هایی مفهوم تفریق را تمرین کنید.
4-هر بار عبارت تفریق را بخوانید تا دانش آموزان با واژه ها نیز آشنا شوند.
(صفحه ی 95 )
اهداف : 1 – آشنایی با راهبرد رسم شکل برای پیدا کردن حاصل جمع.
2 – به کار بردن روش های مختلف استفاده از شکل
3 – تمرین تکمیل مربع شگفت انگیز
روش تدریس :
* برای دانش آموزان یک عبارت جمع بنویسید و از آنها بخواهید با استفاده از چینه یا دگمه حاصل این عبارت جمع را به دست آورند. سپس بجای استفاده از چینه یا اشیاء معمولی دیگر از کشیدن شکل استفاده کنند و همان عمل را انجام دهند.
** حال به صفحه ی آغازین بخش برگردید با توجه به تصویر یک داستان جمع بسازید و از دانش آموزان بخواهید با استفاده از رسم گردی یا سه گوش مسئله را مدلسازی کنند. به عنوان نمونه 4 نفر در خیابان در حال چراغانی کردن بودند که یک نفر صدای دیگران را شنید به این 4 نفر اضافه شده حال چند نفر مشغول کار هستند؟ دانش آموزان برای حل این مسئله می توانند ابتدا 4 تا سه گوش بکشند و یک سه گوش دیگر نیز بکشند تعداد آنها را بشمارند و حاصل را بیان کنند.
*** حال از دانش آموزان بخواهید برای پیدا کردن حاصل هر جمع ابتدا کشیدن شکل را کامل کنند با شمردن تعداد شکل ها حاصل جمع را بنویسند.
همچنین می توانند از رسم چوب خط و یا رنگ کردن مربع ها نیز کمک بگیرند در پایان از آنها بخواهید مربع های شگفت انگیز را کامل کنند.
توصیه های آموزشی :
1 – یکی از راهبردهای حل مسئله ، رسم شکل است که دانش آموزان در این فعالیت با این راهبر آشنا می شوند.
2 – تا این بخش کتاب پیدا کردن حاصل یک جمع مانند نمونه های داده شده برای دانش آموزان شکل یک مسئله است اما کم کم با تمرین و تکرار جمع های مختلف ممکن است حاصل را به صورت ذهنی و بدون نیاز به رسم شکل یا استفاده از اشیاء به دست آورند. در این صورت چنین عبارتهای دیگر مسئله ی آنها نیست.
3 – در رنگ کردن مربع ها و یا حتی کشیدن می توانند از دو رنگ مختلف استفاده کنند.
4 – تا زمانیکه دانش آموزان این نماد عدد 6 را به خوبی یاد نگرفته اند از نوشتن عدد 6 با نماد دیگر آن اجتناب کنید.
5 – در هنگام رنگ کردن مربع ها توجه دانش آموزان را به ترکیب 5 و 1 مربع ها جلب کنید.
(صفحه ی 96 )
اهداف : 1-درک انجام عمل تفریق روی یک شکل
2-پیدا کردن حاصل تفریق با استفاده از راهبرد رسم شکل
3-درک مفهوم تقریبی اندازه یک شیء و استفاده از واژه کمی بلندتر.
روش تدریس :
* عبارت های تفریقی را برای دانش آموزان بنویسید به آنها آموزش دهید به اندازه ی اول یک شکل بکشند و به تعدادی که عدد دوم تفریق نشان می دهد از شکل ها خط بزنند تا حاصل تفریق به دست آید.
دور دانش آموز با قدهای مختلف را جلوی کلاس به عنوان نمونه بیان کنید :
« قد زهرا کمی بلندتر از قد زینب است » تا واژه کمی بلندتر از برای دانش آموزان معنی دار شود. شاید این کار را چندین مرتبه انجام دهید همچنین می توانید از دانش آموزان بخواهید طول اشیاء را با پاک کن خود اندازه بگیرند. برای مثال بگویند عرض کتاب ریاضی چند متر از 5 پاک کن است. از اشیاء دیگر مثل چینه یا کلیپس هم استفاده کنید.
** با برگشت به صفحه ی آغازین بخش هم می توانید مسئله هایی برای تفریق طرح کنید و هم مقایسه کنید. برای مثال اندازه ی درخت بلندتر از نردبان است.
*** از دانش آموزان بخواهید فعالیت های صفحه ی 96 را انجام دهند. ابتدا نمونه ی انجام شده را توضیح دهید. تناظر با عدد 6 ، 6 دایره ی آبی رسم شده و تناظر با عدد 2 ، 2 تا از آنها خط زده شده است عدد 4 نشان می دهد 4 واژه ی خط نزده باقی مانده است. سپس عبارت تفریق را بخوانید. در ادامه مقایسه ی طول ها را با واحدهای مشخص شده انجام دهید.
توصیه های آموزشی :
1 – در انجام عملیات تفریق با استفاده از راهبرد رسم شکل ، دانش آموزان سعی کنند خط زدن روی شکل ها را از سمت راست و به ترتیب انجام دهند تا شبیه کاری شود که بعداً روی محور صورت می گیرد.
2 – اندازه گیری یک طول با یک واحد مشخص مثل پاک کن حتماً به صورت عملی تمرین شود.
3 – می توانید تمرین هایی به دانش آموزان بدهید که برای پیدا کردن حاصل تفریق شکل را خودشان رسم کنند و سپس خط بزنند در تمرین کتاب تمام شکل رسم شده است.
(صفحه ی 97 )
هدف : 1-آشنایی با جمع 3 عدد.
2-تمرین جمع 3 عدد با استفاده از راهبرد رسم شکل.
3-درک تجزیه یک عدد به عددهای کوچکتر و یا ترکیب های بیشتر از 2 تایی یک عدد.
روش تدریس :
* به دانش آموزان 6 چینه بدهید و از آنها بخواهید آن را به روش های مختلف تقسیم کنند و بعد از انجام هر تقسیم عبارت جمع متناظر آن را بیان کنند. چنین فعالیت را برای 7 ، 8 یا 9 چینه هم انجام دهید.
** از دانش آموزان بخواهید به صفحه ی آغازین بخش برگردند و 5 نفری که در کوچه هستند را به صورت های مختلف تجزیه کنند به عنوان نمونه 2 پسر و 1 پدر و 1 دختر ، 4 مرد و یک زن و یک بزرگسال و 4 نوجوان و .... .
*** از دانش آموزان بخواهید با رنگهای دلخواه عبارت جمع 3 عدد را رنگ آمیزی کنند در تمرین آخر می توانند جواب های متفاوتی ارائه کنند. در واقع فعالیت آخر که یک مسئله باز است و دانش آموز می تواند به روشهای متفاوت کار رنگ آمیزی را انجام دهد و پاسخ های جمع گوناگونی بنویسد.
توصیه های آموزشی :
1 – برای تمرین دوم بهتر است برای هر عدد 2 از یک رنگ استفاده کنند.
2 – توجه دانش آموزان را به چینه ها یا مربع های 5 تایی جلب کنید تا کار شمردن و پیدا کردن حاصل جمع ساده تر شود.
3 – فعالیت اول کتاب که چینه های رنگی را نشان می دهد کاربرد بسیار خوبی از چینه ها برای پیدا کردن ترکیب های 2 تایی یا 3 تایی و یا بیشتر یک عدد است.
4 – در تمرین سوم یادآور شدید که برای عدد صفر هیچ کدام از چینه ها رنگ نمی شود. بنابراین فقط دو رنگ دیده می شود.
5 – بخش اول فعالیت ترکیب های مختلف عدد 6 با چینه و بخش دوم ترکیب های مختلف عدد 7 ب رنگ کردن مربع ها کار شده است.
مشابه این فعالیت ها را می توانید برای عددهای دیگر و یا تعداد جمع ها بیشتر از 3 تایی نیز انجام دهید.
(صفحه ی 98 )
اهداف : 1-کسب مهارت در کار با ابزار شابلون.
2-توانایی رسم شکل های قرینه با شابلون.
3-درک مفهوم تقارن و چگونگی استفاده از آن در طراحی یک شکل متقارن.
روش تدریس :
* از دانش آموزان بخواهید در دو طرف کاغذ اشکال متقارن را با استفاده از شابلون بکشند و این کار را تمرین کنند.
** دانش آموزان می توانند روی دیوارهای تصویر صفحه ی آغازین با شابلون طراحی کنند.
*** از دانش آموزان بخواهید با شابلون شکل ها را در نیمه ی راست شکل رسم و سپس رنگ آمیزی کنند.
توصیه های آموزشی :
1 – ممکن است تمام دانش آموزان نتوانند کلیه شکلها را با شابلون و به صورت قرینه و دقیق رسم کنند، لذا باید صبور بود و با تمرین زیاد این توانایی را در دانش آموزان ایجاد شود.
2 – در صورتیکه اندازه ی شکل های روی شابلون دانش آموزان با اندازه ی شکل های کتاب متفاوت است تنها به قرینه بودن و مشابه بودن شکل ها اکتفا کنید. برای مثال همین که در دو طرف خط دو دایره ی بنفش رسم شود کافی است. و یا به قرینه بودن مثلث ها توجه شود.
3 – خوبست نمونه ای از شکل های متقارن و یا تصاویری از گلیم و فرش و ... که متقارن هستند به کلاس آورده و به دانش آموزان نشان دهید.
http://homa1280.persianblog.ir