آموزش تم 13ریاضی
- مفاهیم : چپ / راست ، اول الی دهم ، وسط / کنار / بین ، جلو / پشت، جلو / عقب.
- مهارتهای مربوط به لوحه : انتخاب میز مناسب ، آداب سفارش دادن غذا، آداب خوردن غذا ، آداب تشکر از صاحب رستوران و پرداخت صورتحساب.
- نگرشهای مربوط به لوحه :
1- اعداد و اشکال می توانند برای صحبت کردن در مورد اشیاء به کار روند.
2 – یک راه برای توضیح یک پدیده این است که بگوییم یک چیز چطور شبیه چیز دیگری است.
- تأثیرات شناختی لوحه :
1-فرهنگ پرسیدن
2-تبیین و روش کردن حقیقت برای دیگران
3-روابط خانوادگی خارج از خانه
تم شناختی : غذا خوردن در رستوران
در مورد آداب غذا خوردن در رستوران نکاتی را که می دانید به دانش آموزان متذکر شوید.
ارتباط لوحه با صفحات دیگر این بخش
1-دو دستۀ پنج نفری را در این تصویر مشخص کنید.
2-تعداد لیوانها ، بشقابها و ماستها را با افرادی که پشت میز نشسته اند متناظر کنید.
3-در هر میز چند خانم نشسته اند. با یک تفریق بگویید تعداد آقایان در هر میز چند نفر است.
4-در هر میز چند آقا نشسته اند. با یک تفریق بگویید تعداد خانمها در هر میز چند نفر است.
5-در کل تصویر چند آقا می بینید ؟ چند خانم ؟ کدام بیشترند.
6- در کل تصویر چند بچه می بینید ؟ چند بزرگسال ؟ کدام بیشترند ؟
7-اشیایی را که به تعداد مساوی در تصویر مشاهده می شود نام ببرید.
(صفحه ی 86 )
هدف : 1-انجام عمل جمع با انتقال انگشتان یک دست به دست دیگر.
2-آموزش نماد جمع.
3-درک مفهوم جمع و حاصل آن و نوشتن یک تساوی جمع.
روش تدریس :
* از دانش آموزان بخواهید با استفاده از چینه ها فعالیت را به صورت زیر انجام دهند، از آنها بخواهید ابتدا سه چینه را در یک طرف و یک چینه را در طرف دیگر قرار دهند و با بیان اینکه 3 چینه را با 1 چینه جمع کنید و از آنها بخواهید ، 4 چینه را در کنار یکدیگر قرار دهند و حاصل را بیان کنند، این فعالیت را می توانید با اشیاء دیگر و عددهای دیگر با حاصل کمتر از 10 انجام دهید.
** به صفحه ی آغازین بخش برگردید. با طرح مسائل مختلف با توجه به تصویر از دانش آموزان بخواهید عبارت جمع مربوط به مسئله ی شما را بیان کنند. برای مثال تعداد دخترهای میز سمت چپ و دخترهای میز سمت راست روی هم چند تا می شود ؟
*** از دانش آموزان بخواهید با تعیین هر انگشت از دست چپ یک انگشت از دست راست را باز کنند و به این ترتیب حاصل جمع را با انگشتان دست نمایش دهند.
سپس برای هر تصویر یک عدد نوشته و عدد مربوط به حاصل جمع را که با انگشتان به دست آورده اند بعد از تساوی بنویسند. در این هنگام نماد جمع و نحوه ی متوازن عبارت را به دانش آموزان آموزش دهید.
توصیه های آموزشی :
1 – همانطور که ملاحظه کرده اید تا این صفحه مفهوم جمع به صورتهای مختلف مطرح شده است، اما از این صفحه نماد جمع و مفهوم حاصل جمع معرفی می شود بنابراین توجه دانش آموزان را به این نمادها و نحوه ی نوشتن یک عبارت جمع جلب کنید.
2 – در عمل انتقال انگشتان یک دست به دست دیگر اگر دانش آموزان همزمان تعداد بیشتری از انگشتان دست چپ را بستند و معادل آن انگشتان دست راست را باز کردند ، آنها را تشویق کنید.
3 – نحوه ی خواندن یک عبارت جمع را آموزش دهید. برای مثال اولین جمع این صفحه به صورت « سه به اضافه ی یک مساوی چهار» خوانده می شود.
4 – می توانید به صفحات قبل کتاب که به صورت غیر مستقیم مفهوم جمع را آموزش داده است برگردید و همان فعالیت ها را با نوشتن و یا بیان عبارت جمع مرور و تمرین کنید.
(صفحه ی 87 )
هدف : 1-پیدا کردن حاصل جمع با رسم چوب خط
2-نوشتن یک عبارت جمع با توجه به شکل ها و چوب خط
3-پیدا کردن ترکیب های دو تایی عدد 1 تا 5
4-نوشتن نظام دار ترکیب های هر عدد.
روش تدریس :
* به دانش آموزان به عنوان نمونه 3 چینه سبز و 3 چینه زرد بدهید و از آنها بخواهید به روش های مختلف 3 چینه از بین این 6 چینه انتخاب کنند و کنار هم بگذارند. 2 چینه سبز و 1 چینه زرد ، 1 چینه سبز و 2 چینه زرد ، 3 چینه سبز و یا 3 چینه زرد تا ترکیب های مختلف عدد 3 به دست آید. به این ترتیب برای عددهای دیگر فعالیت فوق را انجام دهید.
** از دانش آموزان بپرسید روی هر میز چند نفر هستند. پس از آنها در مورد تعداد فرزندان و تعداد پدر و مادر هر میز بپرسید. به گونه ای که دانش آموز بتواند تعداد افراد هر خانواده را با جمع کردن بدست آورند. از آنها بخواهید برای سرشماری (جمع کردن افراد) از چوب خط استفاده کنند.
*** در انجام فعالیت بالای صفحه به دانش آموزان آموزش دهید که ابتدا برای دسته ی اول چوب خط رسم کنند. سپس به تعداد دسته ی دوم چوب خط را در ادامه ی قبلی بکشند به طوریکه با کامل شدن دسته ی پنج تایی دسته بعدی را شروع کنند در انجام فعالیت پایین صفحه پس از آنکه مطابق روش های توضیح داده شده ترکیب های دوتایی مختلف یک عدد به دست آمد ، جواب جمع ها در ستونها نظام دار دارد می شود.
2 2 0
1 1
2 |
بعنوان نمونه ابتدا اعداد سمت چپ را با عدد صفر
شروع می کنیم و عدد مقابل آن شخص می شود
سپس می گوییم ما یکی یکی به عددهای سمت چپ
اضافه می کنیم و هر بار عدد مقابل آن را تعیین کرده و در جدول می نویسیم. در مورد نظم جدول با دانش آموزان گفتگو کنید.
توصیه های آموزشی :
1 – هنگامیکه دانش آموزان عدد مربوط به هر دسته را می نویسند به نحوه ی نوشتن آنها توجه و در صورت لزوم رفع اشکال کنید.
2 – در رسم چوب خطها بعد از اینکه یک بسته پنج تایی را تشکیل دادند، دسته دیگر را شروع کنند. برای راحتی کار می توانند برای چوب خط های دسته ی دوم از یک رنگ دیگر استفاده کنند تا تشخیص برای آنها راحت تر باشد.
3 – بچه ها می توانند فعالیت ترکیبی عدد را به صورت یک بازی دو نفر انجام دهند به این صورت که یک نفر عدد را بگوید و نفر دیگر با دگمه یا چینه به تجزیه آن عدد بپردازد.
4 – در صفحات قبل کتاب به روش های مختلف (چینه به رنگ کردن مربع) ترکیب های یک عدد کار شده است می توانید به آنها صفحات رجوع کنید و ترکیب های یک عدد را از طرق مختلف به دست آورده و تمرین کنید.
5 – می توانید با استفاده از چینه های رنگی ترکیب های بیشتر از 2 تا را نیز تمرین کنید. برای مثال با استفاده از 3 رنگ مختلف می توانید ترکیب های مختلف عدد 5 را بدست آورید.
6 – در مورد نوشتن نظام دار عددها را در جدول های پایین صفحه می توانید از نظم های مختلف استفاده کنید برای مثال ستون سمت چپ می تواند از حسن و یا از خود عدد شروع شود.
(صفحه ی 88 )
هدف : 1-درک مفهوم عدد 10 و آموزش نحوه ی نوشتن نماد عدد 10.
2-معرفی عدد 10 بدون استفاده از جدول ارزش مکانی.
3-درک ترکیب های 2 تایی عدد 10.
روش تدریس :
* از دانش آموزان بخواهید 4 تا چینه آبی در یک طرف و 2 چینه سبز را در طرف دیگر قرار دهند و سپس آنها را با یکدیگر جمع و در کنار یکدیگر قرار دهند و بشمارند. همین کار را با 3و 5 ، 3و6 ، انجام دهند سپس از آنها بخواهید پنج تا چینه سبز در یک طرف و پنج تا چینه آبی دیگر در طرف دیگر قرار دهند، سپس مجموع را بشمارند با توجه به راهنمایی شما، عدد مربوطه را بیان کنند.
** به صفحه ی آغازین بخش برگردید از دانش آموزان بپرسید که مجموعه نفرات کدام دو میز عدد 10 می شود؟ یا 10 تا از شیشه های مربوط به پنجره های رستوران را با مداد رنگی ، رنگ آمیزی کنند.
*** فعالیت صفحه 88 را انجام داده در تمرین آخر نحوه ی نوشتن عدد 10 را توضیح دهید سپس از دانش آموزان بخواهید در پایین صفحه نوشتن نماد 10 را تمرین کنند.
توصیه های آموزشی :
1 – در این صفحه نماد عدد 10 بدون جدول ارزش مکانی گفته شده است بنابراین در فرآیند آموزش از بیان عبارت های یکی و ده تایی پرهیز نمایید.
2 – مانند فعالیت کتاب با در اختیار قرار دادن 2 ، ردیف مربع 5 تایی و 2 رنگ مختلف جمع های دوتایی عدد 10 را به دست آورید.
3 – در رنگ کردن مربع از دانش آموزان بخواهید از سمت چپ و بدون وقفه مربع ها را رنگ کنند.
(صفحه ی 89 )
هدف : 1-درک مفهوم تقارن و استفاده از آن در تکمیل یک طرح شطرنجی.
2-تشخیص و ادامه دادن الگوی شطرنجی
3-تمرین حل جدول شگفت انگیز 9 × 9 .
روش تدریس :
* یک بار دیگر فعالیت های صفحات 42 و 49 را مرور کنید تا مفهوم قرینه کردن برای دانش آموزان یادآوری شود. این بار می توانید این فعالیت ها را روی کاغذ شطرنجی انجام دهید.
** به صفحه ی آغازین برگردید و توجه دانش آموزان را به قرینه بودن پنجره های رستوران نسبت به خط هر رنگ روی دیوار جلب کنید.
*** از دانش آموزان بخواهید با شمردن فاصله مربع رنگی تا خط تقارن سمت دیگر خط تقارن را با همان رنگ سمت چپ پررنگ کنند.
در قسمت پایین شکل به الگوی مربع در شکل گل که تکرار شده است توجه کنید. سپس از آنها بخواهید مربع های شگفت انگیز را کامل کنند.
توصیه های آموزشی :
1 – توجه داشته باشید که در هنگام رنگ کردن هر یک از مربعها آن را با مربع مشابه سمت چپ مقایسه کنند و در صورت لزوم از شمردن مربعها استفاده کنند.
2 – بعد از رنگ کردن مربعها ، از آنها بپرسید که چه طرحی را رسم کرده اند. سپس از آنها بخواهید در دو طرف شکل ریشه بکشند و از آنها بپرسید، که آیا تا به حال نظیر چنین طرحی روی فرش یا جایی دیده اند یا خیر.
3 – در کامل کردن مربع های 9 × 9 تصمیم گیری در خصوص نقطه ی شروع و کامل کردن مربع واگذار کنید. هم چنین دانش آموزان باید تصمیم بگیرند که مربع مورد نظر خود را با بررسی ستون یا ردیف و یا مربع های کوچک 3 × 3 بدست آورند.
(صفحه ی 90 )
اهداف : 1-پیدا کردن جمع های ترکیبی دو تایی عددهای 7 ، 8 ، 9 و 10.
2-یاد گرفتن نوشتن پاسخ ها به صورت منظم و آشنایی با جدول نظام دار.
3-تمرین ادامه دادن یک الگوی شطرنجی.
روش تدریس :
* از دانش آموزان بخواهید ترکیبهای مختلف 7 چینه را روی ممیز انجام دهند، همین فعالیت را با 8 ، 9 یا 10 چینه انجام دهند.
یک فعالیت مناسب این است که در یک کیسه تعداد زیادی مهره از دو رنگ ریخته شد و دانش آموزان بدون نگاه کردن به داخل کیسه به تعداد عدد مورد نظر (برای 4 ، 7) مهره را خارج کنند و با توجه به ترکیب رنگهای به دست آمده یک عبارت جمع بنویسند. با برگرداندن مهره ها داخل کیسه درباره به همان تعداد مهره
** از دانش آ»وزان بخواهید به صفحه ی آغازین بخش برگردند مجموع نفرات هر دو میز را به صورت های مختلف بیان کنند به عنوان نمونه جمع کل تعداد نفرات خانواده های دو میز 7 نفر است که در آن 3 نفر پدر و مادر 4 و 4 نفر بچه ها هستند به این ترتیب جمع های مختلف را تمرین کنند.
*** دانش آموزان باید ابتدا با انجام فعالیت های عملی نظیر استفاده از چینه ها یا رنگ کردن مربع ترکیب های مختلف یک عدد را به دست آورند سپس برای نوشتن این ترکیب ها در جدول از یک نظم مشخص استفاده کنند. در پایان الگوهای شطرنجی پایین صفحه را انجام دهند.
توصیه های آموزشی :
1 – با انجام بازی و تمرین های مختلف دانش آموز به مهارت بیان جمع های ترکیبی یک عدد دست پیدا کند به طوریکه به صورت ذهنی نیز قادر به پاسخگویی باشند.
2 – اگر دانش آموزان به ترتیب از سمت چپ عددها را از صفر بنویسند پس طرف سمت راست را نگاه کنند شاید فقط یک الگوی را بیفتند و درک درستی نسبت به ترکیب عدد پیدا نکنند، بنابراین مناسب است که ابتدا ترکیبهای مختلف را با روش های عملی بدست آورند سپس آنها را در یک جدول به صورت نظام دار قرار داد. به نظم مربوط به الگویابی ببرند.
(صفحه ی 91 )
اهداف : 1-مهارت استفاده از خط کش.
2-تشخیص رابطه ی بین اشکال یکسان با اندازه های مختلف.
روش تدریس :
* کاغذهای باطله در اختیار دانش آموزان قرار دهید تا کشیدن خط با خط کش را تمرین کنند.
** به صفحه ی آغازین بخش برگردید نقاطی را روی تصویر شخص بکشید و از دانش آموزان بخواهید با خط کش نقاط را به هم وصل کنند. برای مثال می توانید از پر رنگ کردن دور رومیزی های سفید رنگ استفاده کنید.
*** نمونه ی سمت چپ را به دانش آموزان نشان دهید و پس از خواندن دستورالعمل از آنها بخواهید مانند شکل و با استفاده از همان رنگ ها شکل را کامل کنند.
توصیه های آموزشی :
1 – در وصل کردن عددهای مثل هم، ممکن است دانش آموزان به گونه ای عددها را به هم وصل کنند که شکل مورد نظر حاصل نشود، برای پرهیز از چنین اشتباهی مناسب است که با توجه رنگهای مختلف حرکت کنند به عنوان نمونه رنگ آبی را ببیند و با نمونه داده شده در بالا تطبیق دهند، سپس خط را به نقطه مربوطه وصل کنند.
2 – توانایی مقایسه و انطباق شکل با نمونه ی کوچکتر از جمله مهارتهایی است که دانش آموز در انجام این فعالیت به آن می رسد، لذا می توانید از این نوع فعالیت ها به دانش آموزان بدهید و از آنها بخواهید در منزل آن را انجام دهند.
3 – در مورد کاربرد این اشکال در معماری سنتی و اسلامی ایران و چند نمونه ی واقعی را به دانش آموزان نشان دهید.
http://homa1280.persianblog.ir