شیوه ی انتخاب متن املا :
1. شیوه انتخاب متن دیکته (املا) به دانش آموزان از مطالب واضح و فصیح و جالب درس که حاوی نکات اخلاقی ، اجتماعی و ادبی و خصوصاً تربیتی باشد.
تا ضمن وسیع کردن اطلاعات لغوی کودکان ، به طور غیر مستقیم بر معلومات عمومی آنها بیفزایند و رغبت شان را به کارِ نوشتن بر انگیزد{ایجاد انگیزه و علاقه نماید}.
نباید ، عبارت های متنی دیکته را بلند و خسته کننده و جملات منفی و مایوس کننده باشد.
2. دانش آموزان باید قبلاً بدانند که متن دیکته از چه صفحه و یا صفحاتی از کتاب است.
3. هدف از گفتن دیکته در متن«یاد دادن املای کلمات»به شاگرد است. ـ از روز اوّل نباید گذاشت دست شاگرد به نادرست نوشتن و چشمی به نادرست دیدن آشنا شود و معلّم نیز نباید اشتباهی تلفّظ کند .
4. متن دیکته کم ، ساده ، از ساده به مشکل انتخاب شود .{احساس موفقیت و اعتماد به نفس را در شاگردان تقویت نمائیم } ، «اظهار کلمات منفی و تحقیر آمیز ممنوع!!»
5. لازم است متن دیکته (املا) یک بار قبل از آغاز نوشتن و یک بار هم پس از پایان دیکته به طور روشن و شمرده و رسا خوانده شود.
6. بهتر است در موقع بیان جملات ، معلّم در یک جا بایستد تا صدای او به طور یک نواخت به همه کلاس برسد . همچنین همه ی شاگردان را زیر نظر داشته باشد:{طرز مداد گرفتن ها،عدم استفاده از خودکار ، روان نویس و ... شکستن نوک مداد، چپ دست بودن ، طرز گرفتن دفتر املا ، از چپ به راست نوشتن ها ، حفظ فاصله ی چشم ها با دفتر و........... } را مدّ نظر داشته باشد.
7. قرائت املا به صورت کلمه به کلمه نباید انجام گیرد بلکه به شکل جمله ای کامل باید بیان شود .
8. املا به تریج باید از نظر کمّیت و سطح علمی افزایش پیدا کند و از جهت کیفیّت پُر بار و غنی و به سرعت گفتن افزوده شود و تعداد کلمات تکراری کاهش یابد.
9. تا وقتی که دست دانش آموز یا فراگیر از نوشتن آزاد شده است، مطلب بعدی گفته نشود. و در ضمن نشانه های نقطه گذاری (علایم آیین نگارش) به وسیله معلّم دیکته گردد و شاگرد موظف به رعایت دقیق آن باشند و غلط املایی محسوب خواهد شد.
10. دانش آموزان از تکرار جملات دیکته خودداری نمایند (معلّم کنترل نماید، تذکر به هد ، گوش زد نماید تا موجب شلوغی کلاس نشود)
· برخی از علل که موجب جا انداختن حروف و کلمات در املا می شود:
ـ ممکن است عواملی چون :
1. دیکته تند گفته شده است.
2. فراگیر دقت لازم را در خواندن نداشته و نتوانسته بنویسد.
3. عامل خستگی و بی خوابی و گرسنگی و تشنگی موجب این امر شده باشد.{معمولاً در آخر جملاتِ طولانی اتفاق می افتد}.
*توصیه:
بایستی متنن دیکته متناسب با قدرت و استعداد دانش آموزان {با وجود تفاوت های فردی} انتخاب و اجرا شود (کلاس اوّل مدرسه ی x با کلاس اوّل مدرسه y متفاوت است).
ـ چنانچه متن دیکته از نظر تعداد جملات و کلمات در کلاس های اوّل و دوّم ، سوّم ، چهارم و پنجم متفاوت می باشد.
- مقدار متن دیکته در کلاس اوّل ابتدایی:
- در نوبت اوّل 8 تا 9 جمله 30 تا 35 کلمه
- در نوبت دوم10جمله 40 تا 45 کلمه(25 کلمه غیر تکراری+ 5 کلمه ساده خارج از کتاب )
*در کلاس دوّم:
*در کلاس سوّم:
*در کلاس چهارم:
*در کلاس پنجم:
http://www.jamshidfahmfam.blogfa.com