تدریس حروف الفبا(نشانه ی آ)
باید گفت در روش های تدیس قدیمی و قبل از کتاب های بخوانیم و بنویسیم فارسی ،روش تدریس حروف الفبا به این صورت بود که ابتدا نشانه تدریس می شد وبعد کلمه ای که با حروف مورد نظر نوشته شده بود به دانش آموز با روش بخش کردن و صدا کشی آموزش داده می شد. به طور مثال اگر دانش آموز فقط حروف " آ ا " و "ب " را خوانده بود ،فقط می توانست کلمه های آب و بابا را که با این حروف نوشته می شوند را بخواند و بنویسد.
اما در روش تدریس فعلی ابتدا کلمه هایی که در آن ها حروف مورد نظر به کار رفته به دانش آموز نشان داده می شود و بعد خود دانش آموز به طور فعال ، نشانه ی مورد نظر را در کلمه پیدا کرده و به او آموزش داده خواهد شد . به طور مثال برای تدریس نشانه ی "آ ا " این جمله ها آمده است و نشانه ی مورد نظر با رنگ دیگر نوشته شده است .آب آبی دریا آبی ..... نشانه ی مورد نظر ما به شکل هایی که در زبان فارسی وجود دارد در کلمه ها آمده است و بچه ها باید با تلفظ و تکرار کلمه و راهنمایی آموزگار آن ها را پیدا کرده و بدانند صدای " آ " چند شکل دارد . مواردی هست که درخواست می کنم به آن ها توجه کنید :
1- قبل از شروع تدریس ،شکل هایی که مربوط به این نشانه است را به صورت پازل آماده کنید .
2-حتما بچه ها را به صورت گروهی تقسیم بندی کنید که در کلاس اول هر چه تعدادشان کمتر باشد ،مثلا دو یا سه نفری ،بهتر است .
3- پازل ها را بین بچه ها تقسیم کنید و آن ها را راهنمایی کنید تا بتوانند شکل مورد نظر را آماده کنند.
4- حالا از آن ها بخواهید در مورد شکلی که به دست آورده اند با یکدیگر مشورت کنند.
5- یک نفر از هر گروه گفته هایی که بین اعضای هر گروه رد و بدل شده را برای بچه های دیگر کلاس بازگو نماید.
6- کلمات کلیدی را به خاطر بسپارید و سعی کنید که این کلمات حتما توسط بچه ها گفته شود . مثلا :" بگو عزیزم ، در شکل چه چیزهایی به رنگ آبی می بینی ؟ " جواب خواهد داد : " دریا و ..."
7- هم پایان و هم آغاز بودن یک جفت کلمه را در نگاره ها با بچه ها تمرین کرده اید و الان می توانید در این مورد هم از آن ها سؤال کنید که چه کلماتی شنیدید که هم پایان و هم آغاز هستند .مثل بابا و دریا که هم پایان هستند و روی صدای آخر تأکید نمایید ویا آب و آبی هم آغاز هستند و روی صدای اول تأکید نمایید .تفاوت نگاره ها با نشان ها در این است که شما باید به هنگام تأکید صدای مورد نظر به شکل آن هم اشاره کنید.
8- اصلا لذت اکتشاف را از کودکان نگیرید .فورا اشاره نکنید که "آ" دو شکل دارد و بعد آن را معرفی کنید .بلکه با نشان دادن کارت تصاویرو معرفی شکل مورد نظر ،آن ها را به این موضوع متمرکز نمایید که ببینند ،نشانه ی مورد نظر به چه اشکالی نوشته شده است .مثال :
- " بچه ها ! به کلمه ی " آب " توجه کنید و بگویید در اول این کلمه چه صدایی را بیان می کنید ؟"
جواب : " آ " ....
- خب ! خوب به شکل صدای اول نگاه کنید و شکلش را به خاطر بسپارید .
- حالا به من بگویید در کلمه ی دریا در آخر آن چه صدایی را بیان می کنید ؟
- صدای " ا " ...
- ببینید در این جا صدای " آ " به چه شکلی آمده است ؟ وقتی در اول کلمه آمده یک شکل دارد و وقتی در آخر و وسط کلمه آمده شکلی دیگر دارد . می توانید به من بگویید شما در کلمه ها صدای " آ " را به چند شکل دیدید ؟
- بجه ها خودشان با دقت و جست و جو جواب خوهند داد :به دو شکل ... اگر در دفعه های اول موفق نشدید ، باز هم جواب را خودتان نگویید با راهنمایی کردن بچه ها سعی کنید خودشان به جواب برسند .
حالا نوبت شماست که این دو شکل را پای تابلو نوشته و با زبان کودکانه و شعر آن ها را به بچه ها معرفی کنید .....آ آ چند شکل داره ؟ - دو شکل داره ، دو شکل داره . با اشاره به " آ" اول ....... – به این میگن " آ " اول ...کجا میاد ؟ اول میاد همیشه به غیر از این نمیشه ، تو جدول الفبا هر کی به جای خویشه و الی آخر .
آ اول ا غیر اول
من آ اول هستم همیشه اول هستم
دوستم ا غیر اول هیچ وقت نمی آد اول
9- حتما کتاب بنویسیم در کلاس و حضور خودتان توسط بچه ها انجام شود . به نحوه ی نوشتن بچه ها دقت کنید و اشکالاتشات را به آن ها بگویید .وقتی تمرین بنویسیم در خانه انجام می شود شما به اشتباهات دانش آموز پی نخواهید برد .
10- وقتی می بینید که بچه ها چه قدر تشنه ی آموختن هستند و چگونه توانستید ، ابتدای خواندن و نوشتن را به آن ها بیاموزید ، اصلاًخسته نخواهید بود و از آموختن لذت خواهید برد . موفق باشید.
9